مقاله سبک معماری در مجموعه سرای گلشن و تیمچه پوستی در 28 صفحه word  قابل ویرایش با فرمت doc

سرفصل ها

مصرفی واژه ها:

سرا

تیمچه

بازانداز

دالان

بازشوی چوب

ترکیب بندی کلی فضاها
مصرفی کلی مجموعه سرای گلشن و تیمچه پوستی 
حیاط  
نور در حیاط 
تناسبات حیاط 
محورهای حیاط 
محورها 
نماهای حیاط 
نماها 
حرکت در حیاط 
تأثیر آب و گیاهان در حیاط
دالان ها
نور در دالانها

شکست و پرسپکتیو در دالانها

تغییر ارتفاعات در دالانها

مقایسه حجره های بالا و پایین دالانها

فرم سقف در دالانها

فرم بازشوهای حجره‌های دالانها

معرفی تیمچة پوستی

سقف تیمچه

نور در تیمچه

ترکیب بندی کلی فضاها:

به طور کلی می توان گفت سرا، با مطرح ترین واحد تشکیل دهنده و خود یعنی حیاط، هیت گرفته و در اطراف حیاط، واحدهای تجاری شروع به شکل گیری و فعالیت کرده اند. این واحدها از کوچکترین خود، یعنی حجره گرفته تا حیاطهای کوچکی که مصرفی شدند همه رو به مرکز مجموعه یعنی حیاط دارند.

این ارتباطیا کاملاً مستقیم است با مثل حجره های داخل حیا.

و یا غیر مستقیم؛ مثل حجره های دالانها و حیاط های کوچک که توسط دالانها به سم حیاط کشیده شده اند.

در هر صورت ترکیب بندی کل فضا به وحدت و یکپارچگی و از همه مهمتر ارتباط در مرکز سرا یعنی حیاط می انجامد.

با وجود این همه در ارتباط تیمچة پوستی گلشن استقلال هر کدام از واحدها، خصوصاً تیمچه به خوبی حفظ شده است. این ارتباط شدید در بطن هنجارهای بازار و تعاریف تیمچه و سرا نهفته باشد. اما آنچه از ظاهر پیداست دو واحد تجاری مستقل است که حتی در نگاه اول نمی توان فهمید تا چه حد از حیث معماری درهم فرو رفته اند.

در ترکیب کلی تر، یعنی اتصال و ارتباط تیمچه و سرا با راستة اصلی بازار هم این دو واحد مانند شاخ و برگ درخت به تنه اصلی متصل هستند و از سژیان و جنبش راسته بازار تغذیه می کنند.

بنابراین سراها و تیمچه ها در کنار رشد ارگانیک راسته بازار، در هر فضا و مساحت مناسبی به این شاهرگ چسبیده اند، اما پس از این تولد با نظم و ترتیب خاص معماری خویش بزرگ شود شخصیت یافته اند.

آنچه که مسلم است با واحدهای نزدیکتر به تنه اصلی در این جنبش و تغذیه سهیم تر هستند. دالانهای قسمت غربی حجره های فعالتری نسبت به دو دالان دیگر سرا دارند. در خود این دالانها هم حجره های نزدیک به در ورودی فعالتر هستند. البته تغییر کاربری اغلب حجره های سرا از عمده فروشی به خرده فروشی مانند حجره های راسته بازار در این ارتباط موثر است.

با وجود اینکه از گذشته کارکرد این فضاها تصویر دقیقی نداریم، ولی به خوبی حس می شود که حجره های قسمت شرقی که از راسته بازار دورتر هستند، استعداد بیشتری برای تبدیل شدن به انبار را دارا می باشند. به طور کلی قسمت شرقی از سکون و یکنواختی بیشتری برخوردار است.

در بحث دالانها به این نکته اشاره می شود که دالانهای غربی به علت دارا بودن امتیاز ذکر شود از تزئینات بیشتری برخوردار هستند و کلاً با دو دالان شرقی متفاوت هستند. خوب بود این مطالب با تصویر همراه می شد.

مصرفی کلی مجموعه سرای گلشن و تیمچه پوستی:

مجموعه سرای گلشن از بناهای بزرگ و به گفته بازاریها، مهم بازار اصفهان است  که توسط ط حاجی آقا محمد زمانی » در زمان کریم خان زند نمایندة والی محلی اصفهان تأسیس شده است. سرای گلشن طبق وقفنامه، وقف روشنایی حرم مطهر امام علی (ع)  می باشد. تاریخ تأسیس حدوداً 1782م. می باشد.

تیمچه پوستی یا همزمان با سرا ساخته شده، چون به حد برای سرا چسبیده است و یا یک بنای قاجاری است.

این مجموعه تقریباً وسط بازار اصفهان قرار دارد. دو ورودی غربی سرا و تنها ورودی تیمچة پوستی در راسته معروف به گلشن قرار دارند. فعالیت عمده این راسته، سرای گلشن و تیمچه پوستی پارچه فروشی می باشد.

جنوب سرای گلشن محوطه بازی وجود دارد که محلیان به آن بارانداز می گویند. اجناس تجار و حجره در آن تخلیه می شود. ورودی سوم سرا به این بارانداز گشوده می‌شود. بارانداز گلشن در قدیم بنایی فعال بوده که از قسمتهای مختلفی تشکیل می شده است. ولی متأسفانه این بنا حدود 30 سال پیش تخریب شده است.

در پلانی که از کتاب Der Bazar von Istahan  در باده سرای گلشن اخذ شده است، پلان وضعیت قبلی بارانداز مشخص است.

بنای سرای گلشن تشکیل شده از یک حیاط در میانه با حوض و باغچه و یک طبقه حجره در اطراف. در امتداد ورودیهای سرا دالانهایی قرار دارند که به چهار گوشه حیط منتهی می شود. دالان سمت شمال شرقی به حیاط بسته کوچکی می رسد که تعدادی حجره دارد و هم اکنون انبار می باشند. این حیاط بازسازی شده است.

در قسمت شمال شرقی سرا حیاط کوچک کشکولی وجود دارد که از تزئینات دیوار ها و حجره هایش پیداست که زمانی فعال و با اهمیت بوده است.

ولی اکنون حجره ها به انبار تبدیل شده است.

جهت دریافت فایل کامل مقاله سبک معماری در مجموعه سرای گلشن و تیمچه پوستی لطفا آن را خریداری نمایید

مقاله سازه های بتنی در 29 صفحه word  قابل ویرایش با فرمت doc

سرفصل های اصلی

کلیات

طبقه بندی و مشخصات استاندارد برای پوزولان ها

خواص بتن با مواد پوزولانی

پوزولان های مصنوعی

خاکستر بادی

خواص فیزیکی و شیمیایی

ساخت سیمان های سرباره ای

دوام بتن های ساخته شده با خاکستر پوسته برنج

پوزولان های طبیعی

ارزیابی خاصیت پوزولانی تراس

تأثیر تراس بر مقاومت بتن

تأثیر تراس بر تخلخل و نفوذپذیری بتن

تأثیر تراس بر دوام بتن

طبقه بندی و مشخصات استاندارد برای پوزولان ها

پوزولان ها را از لحاظ منشأ وجودی به پوزولان های طبیعی و مصنوعی تقسیم می کنند. پوزولان های طبیعی شامل خاک های دیاتمه، چرت های اپالینی و شیل ها، توف ها و خاکستر آتشفشانی است. منابع اصلی پوزولان های مصنوعی عبارتند از کوره های استخراج فلزات تولیده کننده آهن خام، فولاد، مس، نیکل، سرب، سیلیس و آلیاژهای فروسیلیس، و نیروگاه هایی که از زغال سنگ به عنوان سوخت استفاده می کنند. امروزه این مواد مصنوعی که با قیمت کم عمدتاً قابل دسترس اند، به عنوان جایگزین بخشی از سیمان پرتلند مصرفی در بتن مورد استفاده وسیعی قرار گرفته است. به علاوه، بدیهی است که بیشتر این مصنوعات قادرند مقاومت نهایی و دوام بتن با سیمان پرتلند را بهبود بخشند.

یکی از اولین طبقه بندی ها برای پوزولان های طبیعی توسط میلنز پیشنهاد گردید. در این سیستم طبقه بندی، پوزولان های طبیعی بر اساس شش نوع فعالیت دسته بندی شدند. جدیدترین طبقه بندی که توسط ماسازا پیشنهاد گردید، پوزولان های طبیعی را به سه دسته تقسیم می نماید. گروه اول، شامل سنگ های پیروکلاستیک که مواد با منشأ آتشفشانی اند. توف های پوزولانی و تراس از این دسته محسوب می شوند. گروه دوم، مواد تغییر یافته با درصد سیلیس زیاد است که طی یک روند شامل ته نشین ساختن مواد با منشأهای متفاوت، شکل داده شده اند. گروه سوم، موادی با منشأ کلاستیک، شامل رس‌ها و خاک های دیاتمه است.

ASTM-C618 طبقه بندی زیر را برای پوزولان ها ارائه می دهد:

- پوزولان ردهN: پوزولان های طبیعی خام یا کلسینه شده شامل خاک های دیاتمه، چرت های اپالین و شیل ها، توف ها و خاکسترهای آتشفشانی یا پومیسیت ها، بعضی شیل ها و رس های کلسینه شده.

- پوزولان ردهF: خاکستر بادی با منشأ زغال سنگ قیری.

- پوزولان ردهC: خاکستر بادی، خاکستر لیگنیت با منشأ زغال سنگ قیری.

- پوزولان ردهS: هر نوع مواد دیگر شامل پومیسیت های عمل شده، بعضی دیاتمه ها، رس ها و شیل های کلسینه شده و آسیاب شده.

مشخصات استاندارد و روش های آزمایش برای انواع مختلف پوزولان ها توسط آیین نامه های مختلف بیان شده است. تمام کدهای استاندارد مشخصات فیزیکی و شیمیایی پوزولان ها را جهت تشخصی مناسب یا نامناسب بودن آنها مورد بحث قرار می دهند. براساس مطالعات و تحقیقات انجام گرفته در زمینه مواد افزودنی مصنوعی این نتیجه حاصل شده است که ترکیبات کانی شناسی و مختصات ذرات مواد، تعیین کننده خاصیت پوزولانی و سیمانی بودن یک پوزولان اند. اخیراً نامبرده برخی از کدهای استاندارد در خصوص خاکستر بادی(PFA) گرد سیلیس، سرباره کوره آهنگدازی و پوزولان های طبیعی را نیز مورد بررسی قرار داده است.

برخی از کدهای استاندارد از جملهASTM-C618,BS3892 ضوابط خاصی را برای خواص شیمیایی و فیزیکی خاکستر بادی(PFA) جهت مصرف در بتن ارائه داده اند. اما برای گرد سیلیس (دود سیلیس) که یک ماده پوزولانی نسبتاً جدید است، تنها در آیین نامه کاناداییCSA² محدودیت هایی برای مقدارSO₂، مقدارSO₃ افت سرخ شدن، میزان ذرات باقی مانده روی الک45 میکرون، اندیس فعالیت پوزولانی مقدار آب لازم جهت مصرف در بتن بیان شده است.

بیشتر استانداردها از جملهASTM-C618 برای پوزولان های طبیعی یک حداقل70 درصد را برای مجموعسه اکسید اصلی شاملFe₂O₃,SiO₂ مقرر داشته است. همچنین یک حداکثر برابر با 10 درصد برای افت سرخ شدن و3 درصد برای درصد رطوبت دو محدودیت مفید برای خواص شیمیایی هستند که توسط استانداردها بیان شده اند. از دیدگاه خواص فیزیکی نیز برای استفاده از پوزولان های طبیعی در بتن، بیشتر کدهای استاندارد محدودیت هایی در مورد میزان ذرات مانده روی الک45 میکرون، اندیس فعالیت پوزولانی و مقدار آب را توصیه کرده اند.

جهت دریافت فایل کاملمقاله سازه های بتنی لطفا آن را خریداری نمایید

رساله بررسی نقوش و تزئینات مسجد جامعه یزد در 107 صفحه word  قابل ویرایش با فرمت doc

پیشگفتار

 مطالب این مجموعه با عنوان بررسی تزئینات و نقوش مسجد جامع یزد گردآوری شده و سعی بر آن بوده تا جایی که متون تاریخی باقیمانده و منابع و سوابق تاریخی مسجد جامع یزد اجازه داده است به ذکر توضیحاتی راجع به مصالح و کتیبه‌ها و تاریخ بنای آن و تغییرات ایجاد شده بر آن در طول سالیان، بپردازیم.

اگر چه نقوش شکل گرفته بر آن به طور عموم در تمام بناهای اسلامی ایران به چشم می‌خورد ولی خالی از لطف نبود که به بررسی تزئینات این مجموعه بپردازیم زیرا مجموعه بنای مسجد جامع یزد در شهری است که دارای بافت  سنتی دست نخورده‌ای نسبت به بناهای شهرهای دیگر  است، با این حال بناهای باستانی و اسلامی ایران همگی دارای لطف خاص خودشان هستند که معماران تلاشگر و هنرمند با اطلاعات و دانش معماری بالا به تأسیس بناها همت گمارده‌اند.

حال چه به صورت تحقیق دانشگاهی یا هر عنوان دیگری قطعاً علاقه و توجه شخصی و میل به دانستن در مورد این مطلب مرا  بر آن داشت تا مروری هر چند اندک بر این پیشینة عظیم تاریخی داشته باشم و به این مسیر رنگارنگ قدم گذاشته و هنر گوشه دیگری از این سرزمین را ورق بزنیم، وارد فضای زیبا و ملکوتی شویم از داخل مقرنسها عبور کنیم و ایوانها را پشت سر گذارده و راه پر پیچ و خم نقوش اسلیمی و ختایی را گرفته از داخل بوته‌ها گذشته و مناره ها را دور بزنیم تا شاید نفحه‌ای از روح خلاق و ذوق هنری معمار و نقشبند این بنا از روح خسته ما گذر کند و جانی تازه به ما ببخشد.

به هر حال دیدن و مشاهده کردن این گونه هنرهای تاریخی که از سالیان باقی مانده شاید تلنگری باشد برای تمامی از تلاش افتادگان راه هنر و بروز خلاقیت و پشتکار

فهرست مطالب

- فصل اول

مسجد در معماری ایران

عملکردهای مساجد مختلف

خصوصیات فضاهای کالبدی مسجد

- فصل دوم

مسجد جمعه یزد

مسجد جامع قدیم

مسجد جامع نو

کتیبه‌ها

فضای جلوخان

سردر و پیش درگاه

دهلیز (کریاس)

منار

شبستان شرقی

شبستان غربی

شبستان شاهزاده

صحن داخلی

ایوان اصلی

زیر گنبد

دالانها و شاه نشینهای متصل به ایوان

در و درگاههای شمالی و غربی

پایاب

سنگهای قبر غیره منصوب

کتابخانه

- فصل سوم

تزیین در معماری

انواع تزئینات

کتیبه‌ها

تزئینات هندسی

تزئینات گیاهی

نکاتی راجع به تزئینات

تأثیر رنگ در تزئین معماری

بررسی رنگها

رنگ سفید

رنگ آبی

رنگ قرمز

رنگ زرد

رنگ سبز

کنارهم قرارگیری رنگها

معماری و نگارگری

نگاهی به اشکال هندسی و تطابق آنها با رنگهای اصلی

رنگها در شب

جلوه رنگ در کاشی معرق

طلوع و غروب

مفهوم نقوش

- فصل چهارم

مصالح تزئینات در مسجد جامع یزد

آجر

گچ

سنگ

چوب

کاشی

تاریخچة ظهور و انحطاط

انواع کاشی

مقرنس

پیوست 1

پیوست 2

تصاویر پروژه عملی

مقدمه

هنر جوهره‌ای است که در ذات هر ایرانی به فضل الهی به ودیعه نهاده شده است. به همین علت جلوه‌های هنر در تمام مظاهر و مقوله های زندگی ایرانی مانند:‌ معماری، نقاشی ، خط و کتابت ، پارچه‌بافی، قالی وگلیم‌بافی، فلزکاری، سفالگری و ...... در طول تاریخ بروز و ظهور داشته و دنیایی از زیباییها، ذوق، خلاقیت و ابتکار را پدید آورده است.

یکی از مظاهر انعکاس هنر ایرانی در معماری این سرزمین است. هنرمند معمار ایرانی، از ابتدای کار و از هنگام بکارگیری آجر که از مصالح اولیه احداث بنا به شمار می‌رفته زیباترین نقشها  و طرحها را هنگام احداث دیوارها و پوشش گنبد ها وگوشواره ها، مقرنس‌ها و طاقنماها خلق کرده است و در روند تکاملی آن با گره چینی، گل‌اندازی، گره‌سازی و آجرکاری خفته و رفته، شاهکارهای بی‌نظیری را به وجود آورده است.

هنگام استفاده از گچ با خلق گچبریهایی با نقوش هندسی، گیاهی، دنیایی از خلاقیت را که  در دنیا بی نظیر می‌باشد آفریده و در استفاده از چوب برای پنجره ها و درها با بهره‌گیری از فنونی نظیر منبت، مشبک، معرق، کنده‌کاری، خاتم‌سازی و نقاشی روی چوب، اعجاز باور نکردنی را پدید آورده است.

برای تزیین بنا از کاشیهایی نظیر یک رنگ، هفت رنگ، معرق، طلایی و .... شیشه و آیینه در شکلها و رنگها و ابعاد گوناگون، مدد جسته و دنیایی از زیبایی و خلاقیت و هنر را عرضه کرده و همه اینها به همراه حجاریهای زیبا،  بنا هایی را در جای جای ایران بر پا و استوار کرده است.

بدون تردید تحقق این همه زیباییها و خلاقیت جز به مدد عشق به معبود امکان‌پذیر نبود، چرا که بیشترین جلوه آنها را در مسجد، محراب و زیارتگاه می‌توان دید.

بناهای مذهبی، همواره مورد احترام و توجه ملل و اقوام مختلف در طول تاریخ بوده است، و به لحاظ همین اهمیت، پیوسته کاملترین تجربه های هنری هنرمندان برجسته هر دوره تاریخی در خدمت معماری و تزیین نقوش به کار رفته در احداث چنین اماکنی بوده است. این علاقه و توجه و بذل سرمایه های مادی و معنوی، نه از باب منافع اقتصادی و اغراض مادی، بلکه بر مبنای کشش و علاقه‌ای قلبی بر اساس گرایش فطری مردم به مکاتب الهی بروز کرده است. چه بسا مردمی که با مشکلات و تنگناهای اقتصادی قرین بوده، اما در سرمایه‌گذاری برای مظاهر معنوی، از جمله بناهای وابسته به مقدسات مذهبی، از هیچگونه ایثاری فروگذار نکرده اند.

بناهای رفیع و با شکوهی که در طول تاریخ برای معابد، مساجد و کلیساها، ‌سربرافراشته‌اند، با یک پشتوانه قلبی و عشق حقیقی همراه بوده است.

در تاریخ اسلام، مسجد در رأس توجه مردم، به ویژه هنرمندان معتقد به مبانی دینی قرار داشته است. در دوره هایی که اثری ازپیشرفتهای علمی و صنعتی در هیچ کجای عالم دیده نمی شود، برجسته‌ترین آثار معماری جهان، از میان مساجد بزرگ در جای جای سرزمنیهای اسلامی بر جای مانده است،‌ اگر چه به علل گوناگون، بویژه هجوم ارتشهای متجاوز بیگانه به کشورهای اسلامی بسیاری از ابنیه مهم و مساجد تاریخی دچار تخریب و ویرانی شده و آثار مهم مکتوب و میراث فرهنگی مسلمین که دستخوش غارت و آتش‌سوزی در کتابخانه‌های مهم جهان اسلام شده است، ما را از گنجینه‌های مهمی محروم کرده است،‌ با این حال آنچه بر جای مانده، خود  دریچه‌ای است برای شناخت عظمت معماری به کار رفته در بنای مساجد بزرگ تاریخی،  بویژه آن که در معماری و کاشیکاری بناها، مظاهر معنوی و مفاهیم والای مذهبی چه در انتخاب رنگ و چه در انتخاب شکل و فرم بسیار ماهرانه تلفیق شده‌اند،‌ و فضایی به وجود آورده است که انسان شیفته معنویت را بسوی خود می خواند.

جهت دریافت فایل کامل رساله بررسی نقوش و تزئینات مسجد جامعه یزد لطفا آن را خریداری نمایید

پروژه دیوارهای موازی در 19 صفحه word  قابل ویرایش با فرمت doc

پروژه رشته کارشناسی معماری

“ردیف های موازی از دو سری ساختمان معرف اصطلاحی است که ما به عنوان خیابان شناخته ایم. خیابان مملو از ساختمان هاست. خیابان خانه ها را از هم جدا می کند و آنچه که ما را قادر می کند تا از یک خانه به خانة دیگر برویم. یا در طول خیابان از میان خیابان.

در بعضی از ساختمان ها فضا با استفاده از دیوارهای موازی سازماندهی می‌شود.

یکی از آسانترین ، قدیمی ترین و هنوز قابل استفاده ترین استراتژی های معماری استفاده از دیوارهای موازی و مستقیم است. این استراتژی منطبق بر معماری های قبل از تاریخ است و تا کنون ادامه یافته است. معمارها تمام امکانات آن را درست در اول قرن بیستم جستجو کردند. به نظر نمی‌آید که پتانسیل این استراتژی خسته کننده و غیر قابل استفاده شده باشد.

جذابیت واقعی این ترتیب و استراتژی کاملاً ساده و غیر پیچیده در سادگی ساختاری آن است و این روش ساده ترین راه برای پوشاندن سقف بین دو دیوار موازی است.

اگر چه این روش ساده و بی تکلف است اما استفاده از دیوارهای موازی هم ظرافت های مربوط به خود را دارد. هنگامی که ما به معماری های قدیمی نگاه می کنیم از وجود آنهمه خلاقیت و ظرافیت و باریک بینی متعجب می شویم. آنچه را که باعث شگفت ما شده است می تواند هنوز مانند  الگویی در دسترس و قابل استفاده ای برای طراحی و جستجوی ما باشد.

در فصل «هندسه های وجود» و در بخش ویژه «شش جهت – بعلاوة – مرکز چنین گفته شده است که معماری زمینی (خاکی) از چند  جهت به زمین، آسمان، چهار جهت افقی و عقیدة مرکز مربوط می شود.

استراتژی دیوارهای موازی به ویژه مربوط است به چهار جهت افقی. و علت وجود این قدرت، تسلط آن بر این جهت هاست. در روش هایی که می تواند باعث احساس امنیت، جهت و کانون شود. محافظت داخل از باران و نور خورشید توسط سقف فراهم می شود. البته با استفاده از دیوارهای کناری، که می‌توان جهت راهرو را به دو سمت “عقب” و “جلو” و یا با افزودن یک دیوار پشتی غیرساختاری به یک – جهت جلو محدود کرد و در نتیجه ساختمانی را بنا کرد که تقریباً مانند یک غار است.

علم جهت و حرکت به وسیلة فضای محدود بین دیوارها مشخص می شود. خط و جهت در هر سوی می تواند قرار بگیرد به صورت مستقیم بین دیوارها، و یا می‌توان آن را در ارتفاع داخل ساختمان به اوج رساند و با استفاده از دیوار پشتی خاتمه داد.

تمام مشخصه های استراتژی دیوار موازی را می توان در همة ساختمان های باستان ملاحظه کرد.

در قرن نوزدهم میلادی “هنریش اشلیمان” باستانشانس شهری را کشف کرد که گمان می‌رفت شهر قدیمی “تروی” باشد که برخواسته های داستانهای مشهور “هنر است. تعدادی از بناها بر طبق دیوار موازی “سمت راست بالای صفحه ” ساخته شده بودند. سر در ساختمان نیز از دیوارهای موازی بنا شده بود.

اگر چه که خانه های شهر باستانی “تروی” براساس اجاق هایشان متمرکز شده بود، آنها در خانه هایشان قدرت تمرکز دیوارهای موازی را نشان نداده بودند. که منجر به ترکیب خط و مسیر جهت، همگرایی خط های منظره و چارچوب تشکیل شده به وسیلة دیوارها و سقف بالا و زمین زیر می شد.

وینسنت اسکولی (Vincent scully) در کتابش “زمین، مقبره و خداها به این نتیجه می رسد که یونان باستان علم جهت و تمرکز را برای ایجاد خانه هایشان با استفاده از دیوارهای موازی استفاده کرده اند تا ساختمان هایشان را به محل های مقدس نوک کوهها مربوط کنند. ارتفاع ساختمانهایی که سقفشان یکپارچه سنگی است (شکل زیر) نشان دهندة کشف استراتژی دیوارهای موازی در دوران باستان است. بعضی از نمونه های اولیه بدون شکل مشخص هستند (شکل سمت چپ) قرار گرفتن متعادل یک تکه سنگ عظیم بر روی تکه سنگ های ایستاده خود شاهدی بر این ادعاست. مثال های بعد (تصویرهای پایین) حتی تجربه اسکلت های ساختمانهای راست گوشه را با دیوارهای موازی شرح داده است. به نظر می رسد که پیشرفت و تکامل انسان در غارهای بدون شکل آغاز شد که زاییدة فرم ساختاری (هندسة ساختن) و نتیجه بخش تأثیرهای معماری است.

نقشة هر کدام از این خانه های تروژانی بیانگر الهام یک جفت دیوار متوازی در ذهن معمار بناهاست. روشن است که نوع قراردادن پشت و ورودی دیوارها در انتهای دیوارهای کناری قرار گرفته است. بزرگترین خانه ها به نظر نرمال ترین خانه ها است. با تنها یک خانه که محل اجاق است. خانه های کوچک دیگر دارای دو اتاق هستند با دیوارهای متقاطع – اتاق های پشتی احتمالاً اتاق های خواب بوده اند. توجه کنید که معمارهای این خانه ها به امکان استفاده از یک دیار برای ایجاد دو خانه توجه نکرده است. به جز در یک مورد، در مکانی که شکاف به اندازه کافی بزرگ است تا از آن فضا به عنوان راهرو با یک ورودی استفاده شود یک مکان بدون استفاده یا فضای “مرده” بین خانه ها وجود دارد.

جهت دریافت فایل کامل پروژه دیوارهای موازی لطفا آن را خریداری نمایید

 امنیت و جرایم علیه امنیت

مقدمه

حاکمیت ملی هموره مهمترین ارزش برای ملت ها بوده است و با توجه به تلاش حاکمان در جهت حفظ قدرت و حاکمیت خود و خطراتی که جرایم علیه امنیت
می توانند برای حاکمیت و استقلال ایجاد نمایند. از گذشته مقررات سختی در مورد جرایم علیه امنیت وجود داشته است.

محاربه، جاسوسی و تروریسم از عناوین مجرمانه مهم علیه امنیت می باشد که به دلایل مختلف، جایگاه ویژه ای را در مقررات جزایی ایران و فرانسه به خود اختصاص داده اند. اگرچه عناوین مجرمانه محاربه تروریسم به جهت شرایط مرتبط با ارکان مادی و روانی آن ها دارای شباهت هایی با یکدیگر می باشند اما سمت و سوی تحولات تقنینی این دو عنوان متفاوت با یکدیگر بوده است. بسط و گسترش مفهومی محاربه در بیشتر موارد متمایل به حفظ و حمایت از حاکمیت سیاسی نظام و گسترش دامنه جرم انگاری تروریسم در حقوق فرانسه در راستای حفظ و حمایت از امنیت عمومی بوده است. جرم انگاری جرایم علیه امنیت به صورت عدم تقیید به
نتیجه ی مجرمانه از نظر شرایط و اوضاع و احوال حاکم بر رکن مادی این جرایم نیز از جمله سیاست های کیفری ایران و فرانسه در این زمینه می باشد. مطلق بودن جرم محاربه در حقوق ایران همواره دیدگاه مخالف را نیز با خود داشته است. لیکن جرایم تروریستی در حقوق کیفری فرانسه بدون تردید از نوع جرایم مطلق دانسته شده است. اقدام مقنن در راستای جرم انگاری مطلق جرائم امنیت، کار مجریان قانون در دادگاهها را نیز از جهت عدم ضرورت اثبات نتیجه مجرمانه تسهیل می نماید. جاسوسی نیز در زمره جرایمی است که در اکثر موارد در حقوق کیفری ایران و فرانسه مقید به تحقق نتیجه مجرمانه خاصی نشده است.

یکی از مصادیق بارز و قدیمی جرایم علیه امنیت جرم جاسوسی است که معمولاً یک جرم سازمان یافته و در عین حال فراملی می باشد زیرا با ارتکاب آن اطلاعات حیاتی یک کشور در زمینه ی امور نظامی، امنیتی و سیاسی از طریق یک نظام سازمان یافته یا با استفاده از منابع انسانی در اختیار کشور یا کشورهای دیگر قرار می گیرد.

کشورها برای برخورد با پدیده ی جاسوسی اقدام به انجام کارهایی که به «ضد جاسوسی» معروف هستند می کنند. در مورد روش برخورد با جاسوسان شیوه ی کشورها با یکدیگر متفاوت است.

جاسوسی در زمره جرایمی است که جایگاه ویژه ای را در تمامی تقسیم بندی های ارائه شده در زمینه ی جرایم علیه امنیت به خود اختصاص داده است دلیل اصلی این موقعیت ممتاز را بدون تردید باید در میزان بالای خطرآفرینی این بزه برای امنیت هر کشور دانست.مقایسه بزه جاسوسی درحقوق ایران و فرانسه به خوبی نشان می دهد که جاسوسی در اکثر قوانین جزایی کشورها به عنوان بزهی علیه دولت معرفی شده است. در تحولات جدید قانون جزای فرانسه به عنوان یکی از جرائم محوری علیه امنیت ملت به شمار آمده است. این ویژگی می تواند نخستین تفاوت سیاست خیلی تقنینی ایران و فرانسه در این زمینه محسوب شود. علت و چگونگی این تغییر در حقوق کیفری فرانسه را باید ورود و مطرح شدن مفهوم جدید منافع اساسی ملت در مقررات جدید دانست. این مفهوم علاوه بر تغییر فوق توانسته است. موارد تحقق برخی از جرایم مانند جاسوسی و خیانت به کشور را به نحو قابل ملاحظه ای افزایش و گسترش دهد.

ماده 1-421 قانون مجازات فرانسه فهرست جرایمی که ممکن است مشمول رژیم قضایی جرایم تروریستی شوند را تهیه کرده است هم چنین ماده 2-421 ق. م. فرانسه وارد کردن ماده ای را در جو، روی خاک، زیرزمین و یا در آب ها که شامل آب های سرزمینی هم می شود که برای سلامت انسان یا حیوانات یا محیط طبیعی خطرناک باشد، اقدام تروریستی می داند.

جرایم مورد رسیدگی برای این که مشمول رویه قضایی غیر از رژیم عمومی شوند باید در ارتباط با یک اقدام فردی یا جمعی با هدف برهم زدن شدید نظم عمومی به وسیله ارعاب یا وحشت باشد. جرایم تروریستی مرتکبان را در معرض مجازات های شدید قرار می دهند.

قانون فرانسه شامل 5 بخش می باشد¬ 1) مواد عمومی 2) جنایات و جنحه های علیه اشخاص 3) جنایات و جنحه های علیه اموال 4) جنایات و جنحه های علیه ملت و آسایش عمومی 5) دیگر جنایات و جنحه ها

 و هر بخش از مباحث و جرایم مختلفی تشکیل شده است. کتاب چهارم قانون فرانسه که در مورد جنایات و جنحه های علیه ملت، دولت و آسایش عمومی است. از چندین بخش تشکیل شده است که شامل: خیانت به کشور و جاسوسی، تعرض به نهادهای جمهوری یا تمامیت ارضی ملی، تعرض به دفاع ملی، ترورسیم، تعرض به اقتدار ملت، تعرض به آسایش عمومی، تعرض به امنیت نیروهای مسلح و نواحی که به نفع دفاع ملی مورد حفاظت قرار گرفته اند، جنبش آشوبگرانه، سوء قصد و دسیسه، خرابکاری و تعرض به منافع بنیادین ملت و....

که ما در اینجا بدانیم که دو جرم تروریسم و جاسوسی را مورد بررسی و مطالعه تطبیقی قرار دهیم. که در مواد 1-411 تا 110-411 و اعمال تروریستی که در مواد 1-421 تا 7-422 می باشد.

«امنیت و جرایم علیه امنیت»

امنیت که در زمرة حیاتی ترین هدف و بالاترین منفعت تمامی جوامع به شمار می آید، از مفاهیم محسوب می شود که به دلیل واضح بودن معنای آن، ارائه تعریف دربارة آن مشکل شده است. برخورداری از وضعیتی ایمن و مطمئن در برابر خطرات و تهدیدها و نیز احساس امن و رهایی از اضطراب و دغدغه خاطر، تعابیری است که برخی از فرهنگ های حقوقی دربارة امنیت ذکر کرده اند، این تعابیر نشان می دهد که این اصطلاح می تواند شامل حالت ها و وضعیت های کاملاً ذهنی (مانند احساس امنیت و راحتی) تا موقعیت های کاملاً بیرونی و عینی (دارا بودن موقعیتی ایمن و مطمئن) باشد.

امروزه، در کنار امنیت سیاسی و نظامی با مفاهیمی چون امنیت اجتماعی، امنیت اقتصادی و نیز امنیت قضایی مواجه هستیم.

در ابتدا مفهوم امنیت ملی یک کشور، به توانایی نظامی آن برای دفع حمله یا دفاع موفق، در راستای تأمین آرامش و دوری از تهدیدها به کار می رفته است. ضرورت وجود چنین امنیتی به روشنی از دیدگاه های نظریه پردازان سده های 16 و 17 در پرتو دولت ملی و قرارداد اجتماعی قابل استنباط می باشد.

پس از جنگ جهانی دوم، مفهوم امنیت، به تدریج دچار بسط و توسعة مفهومی گردید و دامنه شمول آن علاوه بر توجه به انواع و اقسام تهدیدها و خطرها، زمینه ها و چگونگی دست یابی به آن را نیز شامل شد.

اعمال ارتکابی هرگاه بر علیه امنیت عمومی و یا حاکمیت یک کشور نیز صورت گیرد، بر مبنای این تقسیم بندی، جرائم علیه امنیت واقع شده است. علاوه بر این، در کنار جرائم علیه امنیت، باید به جرائم علیه آسایش عمومی نیز اشاره نمود، جرائمی که لطمات اصلی خود را بر اعتماد عمومی بین افراد وارد می سازد که در این زمینه
می توان جرائم جعل و قلب سکه را به عنوان مثال ذکر نمود.

هرگاه ضرر اصلی و مستقیم بر امنیت عموم افراد جامعه و یا حاکمیت وارد گردد، جرم ارتکابی در محدودة جرائم علیه امنیت باقی خواهد ماند. هرچند که بر اثر بزه مورد نظر به تمامیت جسمانی و یا اموال افراد جامعه نیز خسارت وارد شده باشد، به مانند جرائمی همچون جاسوسی، تهدید به بمب گذاری وسایل نقلیه عمومی و سوءقصد به مقامات سیاسی که در این تقسیم بندی قرار می گیرند. در مقابل، هرگاه ضرر اصلی و مستقیم به افراد و یا اشخاص معینی از اجتماع وارد شده باشد، جرم از محدوده جرائم علیه امنیت خارج است، هرچند که در پی ارتکاب عمل مجرمانه، امنیت عمومی نیز خدشه دار شده باشد، به مانند جرائم قتل و سرقت که خصوصیت اختلال در نظم و امنیت عمومی در این گونه از جرائم، تنها به صورت فرعی مورد نظر قرار می گیرد.

در حقوق کیفری ایران تقسیم بندی جرائم به شکل صحیحی انجام نگرفته، جرائم علیه امنیت در قسمت خاصی از قانون مجازات اسلامی به صورت منسجم مطرح نشده است. از این روست که بخشی از جرائم علیه امنیت در باب هفتم از کتاب دوم قانون مجازات اسلامی با عنوان محاربه و افساد فی الارض مطرح شده و بخش دیگری از جرائم علیه امنیت در فصل اول کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) با عنوان جرائم ضد امنیت داخلی و خارجی کشور جای گرفته است. اختصاص عنوانی که ذکر شد در حالی که صورت گرفته است که در فصول بعدی کتاب تعزیرات نیز- به مانند سوء قصد به مقامات داخلی و خارجی (فصل دوم و سوم) و امنیت مشاهده می شود.

در حقوق کیفری فرانسه اگر چه مقررات مربوط به جرائم علیه امنیت همواره دارای انسجام لازم در قانون جزا بوده است لیکن عناوین تقنینی آن به تدریج تغییر یافته است. تا سال 1960 که قانون جزای فرانسه، تقسیم بندی جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور را پذیرفته بود، جرائم مربوطه در ذیل عناوین مذکور مطرح گردید. در سال یاد شده عناوین جرائم علیه امنیت خارجی و داخلی حذف شد و به جای آن عنوان کلی «جرائم علیه دولت» در قانون جزا به کار رفت. با تصویب قانون جزای جدید فرانسه در سال 1994 و ایجاد تغییرات شکلی و ماهوی به وسیله این قانون، کتاب چهارم قانون جزا با عنوان جدید «جنایات و جنحه ها علیه ملت، دولت و آسایش عمومی» به طرح جرائم بسیار مهمی در این زمینه پرداخت.  

جرم جاسوسی

مهمترین نکته ای که در زمینه سیاست کیفری ایران و فرانسه درباره رفتارهای مجرمانه توانا بر تحقق جرائم جاسوسی، می تواند مورد اشاره قرار گیرد، تفاوت در دامنه و شمول این اعمال مجرمانه می باشد. دامنه اعمال مجرمانه پذیرفته شده در سیاست کیفری فرانسه در زمینه جرم جاسوسی، بسیار وسیع تر از اعمال مجرمانه جاسوسی در حقوق کیفری ایران است. توسعه دامنه جرم انگاری مشخص ترین سیاست کیفری است که قانون جزای فرانسه در زمینه جرم جاسوسی دنبال نموده است. قانونگذار در همین راستا علاوه بر مطرح نمودن جرائم جدید، از طریق جایگزینی عنوان «لطمات علیه منافع اساسی ملت» به جای عنوان «لطمات بر امنیت دولت» دامنه اکثر مصادیق جاسوسی را در زمینه های مختلف توسعه داده است. ماده 1-410 قانون جزای فرانسه در مقام تدوین و تشریح منافع اساسی ملت مقرر داشته است:«منافع اساسی ملت به معنایی که در مقررات این عنوان به کار رفته شامل حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور، حفظ امنیت کشور، حفظ شکل تأسیسات جمهوری، حفظ وسایل دفاعی کشور، حفظ دیپلماسی کشور، حفظ و حمایت از افراد جامعه در داخل یا خارج، تأمین تعادل و آرامش در محیط زیست و اطراف آن و نیز حفظ و حمایت از اصول اساسی توانایی ملت در امور علمی، اقتصادی و میراث فرهنگی می باشد».

در هر صوت قانون جزای فرانسه با بهره گیری از عناوین فوق و ایجاد تلقی جدید از جرم جاسوسی به عنوان عامل خطر آفرین علیه ملت، تونسته است دامنه جرم انگاری در این جرم را، از طریق توسعه مفاهیم سابق و جرم انگاری های جدید، گسترش قابل ملاحظه ای بدهد. در حقوق کیفری ایران نیز قانونگذار می تواند با استفاده از تعاریف مضیق و موسعی که در زمینه جاسوسی وجود دارد به بیان دیدگاه مورد پذیرش خود بپردازد.

رکن قانونی جرم جاسوسی

اولین مصداق جاسوسی در حقوق کیفری ایران می تواند بزه موضوع ماده 505 ق. م. ا. باشد. در این ماده قانونی آمده است: «هرکس با هدف برهم زدن امنیت کشور به هر وسیله اطلاعات طبقه بندی شده را با پوشش مسئولین نظام یا مأمورین دولت یا به نحو دیگر جمع آوری کند، چنانچه بخواهد آن را در اختیار دیگران قرار دهد و موفق به انجام آن شود به حبس از دو تا ده سال و در غیر این صورت، به حبس از یک تا پنج سال محکوم می شود.»

اطلاعات طبقه بندی شده ای را که مورد نظر قانونگذار می باشد باید بر اساس ماده نخست آئین نامه طرز نگهداری اسناد سری و محرمانه دولتی» مصوب 1354 هیأت وزیران تفسیر نمود.

جمع آوری و تحصیل اطلاعات و اسناد در حقوق کیفری فرانسه نیز می تواند به عنوان مصداقی از جرم جاسوسی باشد. در این زمینه قانون جزای فرانسه اقدام به طراحی دو عنوان مجرمانه جداگانه در مقام حمایت از اسرار و اطلاعات مرتبط با منافع اساسی این کشور نموده است. از یک طرف جمع آوری اطلاعات، اسناد، اشیاء، داده های رایانه ای و بایگانی شده که به قصد تسلیم به یک قدرت و یا سازمان خارجی و یا عوامل آنها صورت می گیرد را تحت عنوان جاسوسی (ماده 7-411)، قابل مجازات اعلام نموده و از طرف دیگر در صورتی که اقدام به این کار بدون قصد مذکور صورت گیرد نیز آن را مشمول عنوان مجرمانه «ایراد لطمه به اسرار دفاعی ملی» دانسته است (بند 1 م. 11-413).

ماده 7-411 قانون جزای فرانسه در این رابطه مقرر می دارد:« جمع آوری و یا تحصیل اطلاعات، روش ها، اشیاء، اسناد و داده های رایانه ای و یا بایگانی شده برای تحویل به یک قدرت، موسسه و یا سازمان خارجی و یا کنترل شده توسط خارجی و یا عوامل آن ها به نحوی که استفاده، افشاء و یا اجتماع آن ها ذاتاً به منافع اساسی ملت فرانسه لطمه وارد می سازد، تا ده سال حبس جنحه ای و تا 150 هزار یورو جزای نقدی مجازات خواهد داشت.»

ماده 11-413 نیز بیان می کند:« مجازات تا پنج سال حبس جنحه ای و تا 75 هزار یورو جزای نقدی برای تمام افرادی است که مشمول ماده 10-413 (افشاء اسرار دفاعی توسط افراد کارمند)  نشده و اعمال ذیل را مرتکب شوند.

بند 1: تحصیل اطلاعات، روش، شیء، سند، داده رایانه ای و یا بایگانی شده که به عنوان یکی از اسرار دفاعی کشور محسوب شود.»

از دیگر مصادیق جاسوسی در حقوق کیفری ایران می تواند تسلیم اطلاعات و اسرار به افراد فاقد صلاحیت باشد. در این زمینه ماده 501 ق. م. ا. مقرر می دارد:

«هرکس نقشه ها یا اسرار یا اسناد و تصمیمات راجع به سیاست داخلی یا خارجی کشور را عالماً و عامداً در اختیار افرادی که صلاحیت دسترسی به آن ها را ندارند قرار دهد یا از مفاد آن مطلع کند به نحوی که  متضمن نوعی جاسوسی باشد نظر به کیفیات و مراتب جرم به یک تا ده سال حبس محکوم می شود».

این سیاست کیفری در تشابه کامل با سیاست کیفری است که قانون جزای فرانسه از آن پیروی نموده است. توضیح آن که عنصر قانونی بزه تسلیم اسرار و اطلاعات به افراد فاقد صلاحیتت در حقوق کیفری فرانسه شامل دو دسته از مقررات می گردد. در صورتی که انتقال یا تسلیم اطلاعات به قدرت و یا سازمان خارجی و یا عوامل آن ها صورت گیرد، مقررات جاسوسی (ماده 6-411) و در صورتی که تسلیم این اطلاعات به افراد فاقد صلاحیت دیگر انجام شود، مقررات لطمات بر اسرار دفاع ملی (بند 3 م. 11-413) حاکم خواهد بود بر این اساس ماده 6-411 قانون جزای فرانسه دراین باره بیان می کند:« تسلیم کردن و یا در دسترس قرار دادن اطلاعات، روش ها، اشیاء، اسناد، داده های رایانه ای و یا بایگانی شده که استفاده، افشاء و یا اجتماع آنها
می تواند برای منافع اساسی ملت فرانسه مضر باشد، به یک قدرت، شرکت و یا سازمان خارجی و یا تحت کنترل خارجی و یا عوامل آن ها دارای مجازات تا 15 سال حبس جنایی سیاسی و تا 225 هزار یورو جریمه نقدی می باشد».

بند 3 ماده 11-413 از مواردی بر شمرده شده که مجازات 5 سال حبس جنحه ای و 75 هزار یورو خواهد داشت:« هرگاه مرتکب، اطلاعات، روش، شیء، سند، داده
رایانه ای و یا آماری را به اطلاع عموم و یا یک فرد فاقد صلاحیت دیگری برساند».

علاوه بر این، ارتکاب عمل انتقال اطلاعات و سایر موضوعات دیگر به افراد فاقد صلاحیت در صورتی که توسط کارمند دولت صورت گرفته باشد، براساس ماده 10-413 دارای مجازات تا 7 سال حبس جنحه ای و تا یکصد هزار یورو جزای نقدی خواهد بود.

علاوه بر این، قانون جزای 1994 فرانسه در زمینه ادامه حمایت از اطلاعات و اسناد مرتبط با منافع مهم کشور، اقدام به جرم انگاری های جدیدی نیز نموده است. تدوین ماده 8-411 درباره اشتغال به یک فعالیت برای یک قدرت یا سازمان خارجی، جهت دادن یا گرفتن اطلاعات و اسناد و نیز تدوین ماده 10-411 آن قانون، درباره ارائه اطلاعات نادرست به مقامات ملی و نظامی در همین راستا بوده است.

ماده 8-411 قانون جزای فرانسه در این باره بیان می کند:« اشتغال مرتکب به یک فعالیت به منظور این که برای یک قدرت، شرکت و یا سازمان خارجی و یا تحت کنترل خارجی و یا عوامل آن ها وسایل، اطلاعات، روش ها، اشیاء، اسناد، داده های رایانه ای و بایگانی شده را تسلیم و یا دریافت نماید به طوری که استفاده، افشاء و یا اجتماع آن ها ذاتاً برای منافع اساسی ملت فرانسه مضر باشد، دارای تا 10 سال حبس جنحه ای و تا 150 هزار یورو جزای نقدی خواهد بود».

ماده 10-411 همان قانون نیز مقرر می دارد:« فراهم کردن اطلاعات نادرست به قصد کمک به منافع یک قدرت، شرکت و یا سازمان خارجی و یا تحت کنترل خارجی و یا عوامل آن ها به مقامات ملی و نظامی فرانسه که ذاتاً می تواند آن ها را به اشتباه وادار نماید و یا برای منافع اساسی ملت فرانسه ضرر بار باشد، دارای مجازات تا هفت سال حبس جنحه ای و تا یکصد هزار یورو جزای نقدی خواهد بود».

ورود به اماکن نظامی و امنیتی جهت تحصیل اطلاعات و اسرار نیز می تواند در حقوق کیفری ایران به عنوان مصداقی از جاسوسی پذیرفته شود. قانون مجازات اسلامی در قسمت اول ماده 503 خود به این مصداق از جاسوسی اشاره می کند:« هر کس به قصد سرقت یا نقشه برداری یا کسب اطلاع از اسرار سیاسی یا نظامی یا امنیتی به مواضع مربوطه داخل شود....... به شش ماه تا سه سال حبس محکوم
می شود».

مواد 5-413 و 7-413 قانون جزای جدید فرانسه در این رابطه قابل استناد می باشد. قانونگذار، ماده 5-413 را برای مرتکبینی پیش بینی کرده است که علاوه بر این که ورود آنها به صورت غیر مجاز بوده، در این راستا اقدام به اعمال متقلبانه و حیله گرانه نیز نموده اند. در مقابل، ماده 7-413 صرفاً ناظر بر کسانی است که تنها ورود آن ها به این اماکن، عمدی و غیر مجاز بوده، لیکن برای ورود به این اماکن، مرتکب اعمال متقلبانه ای نشده اند.

در هر حال ورود به اماکن نظامی و یا مرتبط با دفاع ملی در حقوق کیفری ایران به عنوان مصداقی از جاسوسی و در حقوق کیفری فرانسه به عنوان «لطمات علیه نیروهای مسلح» پیش بینی شده است. این اختلاف از آنجا ناشی می شود که در حقوق کیفری ایران علاوه بر لزوم عمدی بودن اقدامات، وجود سوء نیت خاص (قصد تحصیل اطلاعات) در قسمت نخستین ماده 503 (ق. م.ا) ضرورت دارد. عدم ضرورت این سوء نیت خاص در حقوق کیفری فرانسه سبب شده است تا قانونگذار آن را خارج از مصادیق جاسوسی، مورد جرم انگاری قرار دهد.

تسلیم تمام یا قسمتی از سرزمین ملی، نیروهای مسلح و وسایل مادی نیروهای مسلح به عوامل خارجی، به نحوی که ذاتاً برای منافع اساسی ملت فرانسه مضر باشد، در مواد  قانونی 2-411 تا 3-411 قانون جزای فرانسه، به عنوان یکی از مصادیق جاسوسی پذیرفته شده است.

ماده 2-411:« تسلیم عده ای از نیروهای مسلح فرانسه و یا تسلیم تمام یا قسمتی از سرزمین ملی به یک قدرت، شرکت و یا سازمان خارجی و یا تحت کنترل خارجی و یا عوامل آن ها دارای مجازات حبس جنایی ابد و تا 750 هزار یورو خواهد بود».

ماده 3-411:« تسلیم لوازم، بناها، تجهیزات، تأسیسات و دیگر وسایلی که برای دفاع ملی اختصاص یافته، به قدرت، شرکت و یا سازمان خارجی و یا تحت کنترل خارجی و یا عوامل آن ها دارای مجازات تا 30 سال حبس جنایی سیاسی و تا 450 هزار یورو خواهد بود».

تسلیم نیروهای مسلح و یا سرزمین ملی به دشمن و یا بیگانگان در حقوق کیفری ایران نیز همواره قابل مجازات بوده است.

ماده 508 ق. م. ا. در این رابطه بیان می کند:« هر شخص یا گروهی با دول خارجی متخاصم به هر نحو، علیه جمهوری اسلامی ایران همکاری نماید در صورتی که محارب شناخته نشود به یک تا ده سال حبس محکوم می شود».

«همدستی با یک قدرت خارجی» نیز به عنوان یکی دیگر از مصادیق جاسوسی در قانون جزای فرانسه پذیرفته شده است. قانونگذار فرانسه در ماده 4-411، ارتکاب عمل همدستی و فراهم کردن زمینه همدستی با قدرت خارجی را دارای مجازات برابر دانسته است:

«همدستی با یک قدرت، شرکت و یا سازمان و مؤسسه خارجی و یا تحت کنترل خارجی و یا عوامل آن ها به قصد ایجاد دشمنی و یا انجام اعمال خشونت آمیز علیه فرانسه دارای مجازات تا 30 سال حبس جنایی و نیز تا 450 هزار یورو جزای نقدی خواهد بود. فراهم کردن وسایل ایجاد دشمنی و یا همکاری در جهت انجام اعمال خشونت بار علیه فرانسه برای یک قدرت، شرکت و یا سازمان و مؤسسه خارجی و یا عوامل آن ها نیز دارای همین مجازات خواهد بود».

علاوه بر این، در صورتی که عمل همدستی با یک قدرت، شرکت و یا سازمان و مؤسسه خارجی و یا مأمورین آن ها ذاتاً برای منافع اساسی ملت فرانسه مضر باشد دارای مجازات تا 10 سال حبس جنحه ای و تا 150 هزار یورو جریمه نقدی خواهد بود (م. 5-411).

در حقوق کیفری فرانسه «خرابکاری» نیز با لحاظ شرایطی توانسته است به عنوان یکی از مصادیق جاسوسی در ماده 9-411 معرفی شود:« تخریب، ایراد خسارت و نیز تغییر ماهیت هر سند، وسیله، ساختمان، تجهیزات، تأسیسات، دستگاه ها، لوازم فنی و یا سیستم پردازش خودکار اطلاعات و یا نقص در آن ها به طوریکه این اعمال ذاتاً برای منافع اساسی ملت مضر باشد دارای مجازات تا 15 سال حبس جنایی و تا 225 هزار یورو جزای نقدی خواهد بود.

هرگاه این اعمال در جهت خدمت به منافع یک قدرت، شرکت و یا سازمان و مؤسسه خارجی انجام شود مجازات آن تا بیست سال حبس جنایی و تا 300 هزار یورو جریمه نقدی خواهد بود.

در حقوق کیفری ایران انجام عمل تخریب اگر به قصد مقابله با حکومت اسلامی و یا اختلال در نظم و امنیت اجتماعی همراه باشد برحسب اموال تخریب شده می تواند تنها مشمول تبصره های نخستین مواد 687 و 675 ق. م. ا، قرار بگیرد.

رکن مادی جرم جاسوسی

پذیرش فعل مثبت از جهت داشتن قابلیت لازم برای تحقق اکثر جرائم هیچ گاه مورد تردید نبوده، لیکن ممکن است تحقق برخی از اعمال مثبت به عنوان مصداقی از یک عنوان مجرمانه، موکول به تحصیل شرایطی گردد. بررسی رفتارهای مجرمانه ای که به عنوان رکن مادی جاسوسی در حقوق کیفری ایران و فرانسه پذیرفته شده است نیز نشان از لزوم وجود شرایط و اوضاع و احوال خاص برای تحقق مصادیق جاسوسی دارد.

جمع آوری و تسلیم اطلاعات به قصد جاسوسی می تواند در زمره جرائمی شناخته شوند که در حقوق کیفری ایران و فرانسه عنوان مجرمانه مشترک جاسوسی را دارا می باشند. بررسی شرایط مربوط به اجزاء رکن مادی این جرائم در مقررات دو کشور نشان خواهد داد که تا چه میزان کیفیت جرم انگاری در این زمینه متفاوت
می باشد. علاوه بر این مصادیق مشترک، رفتارهای مجرمانه ای وجود دارند که تنها در حقوق کیفری یکی از این دو کشور به عنوان جاسوسی شناخته شده اند. 

این متن فقط قسمتی از امنیت و جرایم علیه امنیت می باشد

جهت دریافت کل متن ، لطفا آن را خریداری نمایید